AŞI TEKNOLOJİSİ DOKTORA PROGRAMI
Doktora/Sanatta Yeterlik

D.1. Program Hakkında Genel Bilgi

Aşılama, geçmişten günümüze bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde kullanılan en etkili yöntemlerden birisidir. Dünyada çiçek aşısı uygulaması için ilk kanun 1885 yılında Osmanlı'da çıkartılmıştır. Ardından 1996 yılına kadar kuduz, tifo, kolera, dizanteri, veba, verem, tetanoz, difteri, tifüs ve BCG aşılarının üretimi yapılmıştır. Çiçek hastalığı ve çocuk felci artık günümüzde aşılama sayesinde neredeyse görülmemektedir. 

19. ve 20. yüzyıl pek çok bulaşıcı hastalığa karşı yeni aşıların üretildiği ve yaygın olarak kullanılmaya başlandığı bir dönem olmuştur. Bu süreç günümüzde de COVID-19 pandemisi nedeniyle hızlanmıştır. Pandemi sürecinde, hastalığın önlenmesini ve bulaşı azaltmaya yönelik aşı geliştirme çalışmalarına yoğunlaşılmıştır. Bu dönem, konvansiyonel atenüe aşıların ötesinde yeni teknolojik yaklaşımların aşı geliştirme çalışmalarındaki rolünün ve önemininin anlaşılması açısından oldukça önemlidir. Aşı ve aşı teknolojisinin önemi, geleneksel aşıların etkililiğinin yetersiz kaldığı ve güncel teknolojinin takip edilmesinin kaçınılmaz olduğu pandemi döneminde yeniden gündeme gelmiştir. Covid-19 pandemisinin ötesinde, tüberküloz ve Hepatit B gibi aşısı bulunan ancak istenilen potensin sağlanamadığı hastalıklar için de yeni aşı formülasyonlarının geliştirilmesine ihtiyaç vardır. 

Bulaşıcı hastalıklardan korunmak için asırlardır kullanılan aşılar, son zamanların en ölümcül hastalıklarından biri olan kanseri önlemek ve hatta tedavi etmek için araştırılmaktadır. Hastalıkların kontrol altına alınabilmesi ve tedavisi amacıyla ülkemizde ve dünyada hızla devam eden aşı çalışmaları ile üretimi ümitle beklenen aşıların; immünojenik, stabil, güvenli ve uzun süreli bağışıklığı indükleme kapasitesine sahip olması gereklidir. Bu gereksinimleri karşılayabilmek için aşı adaylarının koruyucu rollerinin kapsamlı bir şekilde anlaşılması, oldukça karmaşık olan hastalık etmeninin antijenik yapının açığa çıkarılması, moleküler biyolojisi ve patojenitesinin net bir şekilde ortaya konması gereklidir. Ayrıca ürün haline getirilen bir aşı formülasyonunda viral klerens, akut toksisite, subakut toksisite, sterilte, potens, saflık, fiziksel testler (görünüş, pH, renk, bulanıklık, partikül miktar tayini), osmolalite gibi kritik parametre sonuçlarının da gösterilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla bir aşının laboratuvar öncesi araştırmadan klinik uygulamaya kadar her basamakta yeni teknolojik yaklaşımların araştırılması, öğrenilmesi ve aşı üretimine entegre edilmesi gerekmektedir. Özellikle son 2 yıldır yaşanılan küresel sorun, ülkelerin kendi aşılarını geliştirmelerinin stratejik bir zorunluluk olduğunu da göstermiştir. 

Aşı Enstitüsü; toplumsal, ekonomik ve bilimsel gelişmeye katkıda bulunmak amacıyla kurulmuştur. Bu amaç doğrultusunda aşı alanında en üst düzeyde eğitim vermek, nitelikli akademisyenler yetiştirmek, aşı ile ilgili bilgi üretilmesini ve kullanılmasını sağlamak, aşı çalışmalarına ilişkin konularda farkındalık ve duyarlılık yaratmak, paydaşlarla işbirliği kurmak,  alana bilimsel katkı sağlayabilecek öğrenciler yetiştirmek en temel hedeflerimizdendir. 

D.2. Kazanılan Derece

Doktora

D.3. Öğrenim Düzeyi

YÇ-AYA: 3
AYÇ-YBÖ: 8

D.4. Kayıt Kabul Koşulları

Tıp fakülteleri ve eczacılık fakülteleri mezunu veya sağlıkla ilgili diğer fakültelerin yanı sıra fen ve mühendislik fakültelerinin yüksek lisans bölümlerinden mezun olanları Anabilim Dalı kararı ile kabul eder. ALES (SAY/EA) puan türü ile Sağlık Bilimleri Enstitü Kurulu tarafından belirlenen ve Hacettepe Üniversitesi Senatosu tarafından onaylanan ALES ve Yabancı Dil taban puanına sahip olmak.

Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği ile Sağlık Bilimleri Enstitüsü'nün başvuru şartlarını karşılamak ve anabilim dalı öğretim üyelerinden oluşan komisyon tarafından yapılan sınavda başarılı olmak. 

Sınav, yazılı sınav ve/veya mülakat sınavı değerlendirmesi olarak olacaktır. Yazılı sınavda 100 üzerinden 60 almak mülakata girebilmek için ön koşuldur. 

https://saglikbilimleri.hacettepe.edu.tr/tr/menu/genel_yetenek_ve_yabanci_dil_puanla-282???????

D.5. Kazanılan Derece Gereklilikleri ve Kurallar

Aşı Teknolojisi doktora programı sekiz yarıyıl (azami on iki yarıyıl) süren bir programdır.  Program süresince, Doktora Yeterlilik Sınavına Hazırlık dersleri hariç en az 21 ulusal krediden az olmamak koşuluyla en az yedi ders (4 zorunlu, 3 seçmeli) , bir seminer dersi, tez önerisi ve tez çalışması olmak üzere en az 240 AKTS kredilik dersi başarıyla tamamlanmalıdır. 

Yeterlilik Sınavına Hazırlık dersi hariç program için gerekli kredili dersleri başarıyla tamamlamanın azami süresi beş yarıyıldır. Bu süre içinde derslerini başarı ile tamamlayarak 90 AKTS kredisini elde eden ve genel not ortalaması 4,00 üzerinden en az 3,00 olan öğrenci takip eden yarıyılda Doktora Yeterlik Sınavına Hazırlık dersini seçer. 

Doktora yeterlilik sınavı ve tez çalışmalarının değerlendirilmesinde Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği?nin ilgili maddeleri uygulanır.   

D.7. Programın Amacı

Açılması önerilen Aşı Teknolojileri Doktora programı ile disiplinler arası eğitim verilerek, aşı ve aşı teknolojisinin önemini bilen, yeni teknolojik yaklaşımlar kullanarak farklı hastalıklar için preventif ve/veya terapötik aşılar geliştirme alanında çalışmalar yapan ve aşı teknolojisi alanında uzmanlaşmış akademik kadroların yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Bu sayede, ?Biyoteknolojik ilaçlar gibi yüksek teknoloji gerektiren alanlar başta olmak üzere Ar-Ge, üretim, nitelikli insan kaynağı ve mevzuat konularında ülkemizde gerekli ekosistem oluşturulması? hedefine odaklanılarak ile yeni biyoteknolojik ve nanoteknolojik aşı yaklaşımlarının eğitim ve öğretime katılması, nitelikli lisans sonrası öğrencileri ve doktora sonrası araştırmacıların yetiştirilebilmesi mümkün olacaktır.

D.12. Mezunların Mesleki Profili

Aşı Teknolojisi doktora programlarından mezun olan öğrenciler, hem ilgili özel sektörde hem de kamu sektöründe ve araştırma tesislerinde ya da biyolojik ürünler üretmek için kurulmuş laboratuvarlarda yer bulabilirler. Araştırma geliştirme projelerinde yer alabilirler. Yükseköğretim kurumlarında akademik faaliyetlerde bulunabilirler. 

D.13. Bir Üst Öğrenime Geçiş

D.14. Öğretim Programının Yapısı

Programdaki dersler yarıyıl temellidir. Programdan mezun olabilmek için en az 21 kredi ve 240 AKTS toplanmalıdır. 1 AKTS 30 saatlik öğrenci iş yüküne karşılık gelir.

Tıp Fakülteleri ve Eczacılık Fakülteleri mezunları ile Sağlık Bilimleri ve Fen Bilimlerinin tezli yüksek lisans programlarından mezun kişiler programa alınabileceği için oluşturulacak bir jüri değerlendirmesinden sonra yeni başlayacak öğrencilerin temel bilgilerini standardize edecek bilimsel hazırlık programına gereksinim vardır. Bilimsel hazırlık programına alınacak öğrencilerin kimler olacağı jüri tarafından belirlenir. Bu öğrencilerin bilimsel hazırlık programında en az B3 alıp başarılı olmalarından sonra doktora eğitim programına başlamaları mümkündür. 26 Kasım 2016 gün ve 29900 sayılı Resmî Gazete?de yayınlanan Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği madde 24 ? (1)?e göre Bilimsel hazırlık programı Doktora programını tamamlamak için gerekli süreye dahil değildir.

Doktora eğitimine başlanan ilk iki yıl, aşı teknolojisi ile ilgili gelecek dönemdeki çalışmalara temel olacak teorik dersleri tamamlamak üzere düzenlenmiştir. Dersler laboratuvar uygulamaları ile güçlendirilmiştir. Öğrenciler, danışman onayından sonra üniversitenin diğer programlarından veya diğer üniversitelerden Hacettepe Üniversitesi Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği'nin ilgili madde ve hükümleri uyarınca Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulu Kararı ile ders seçebilirler.

D.15. Sınavlar, Değerlendirme ve Notlandırma

Her ders için ölçme ve değerlendirme yöntemleri ilgili bölümlerde sorumlu danışman tarafından açıklanmaktadır. Değerlendirme ve notlandırma Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine göre yapılır. 

D.16. Mezuniyet Koşulları

Programdan mezun olabilmek için öğrencinin 240 AKTS kredi yükünü tamamlayacak şekilde zorunlu ve seçmeli ders alması gerekmektedir.  Doktora tezi doktora tez jürisinin önünde sunulur ve savunulur. Bu savunmayı başarı ile tamamlayan öğrenciler doktor unvanı alırlar.

D.17. Eğitim Türü

Tam Zamanlı 1. Öğretim

D.18. Program Sorumlusu

Prof. Dr. Serhat Ünal

E-posta: sunal@hacettepe.edu.tr