HİS754 - GENEL İNSAN EMBRİYOLOJİSİ ve GELİŞME BOZUKLUKLARI
| Dersin Adı | Kodu | Yarıyılı | Teori (saat/hafta) |
Uygulama (saat/hafta) |
Yerel Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|
| GENEL İNSAN EMBRİYOLOJİSİ ve GELİŞME BOZUKLUKLARI | HİS754 | Herhangi Yarıyıl/Yıl | 2 | 0 | 2 | 5 |
| Önkoşul(lar)-var ise | - | |||||
| Dersin Dili | Türkçe | |||||
| Dersin Türü | Seçmeli | |||||
| Dersin verilme şekli | Yüz yüze | |||||
| Dersin öğrenme ve öğretme teknikleri | Anlatım Tartışma Soru-Yanıt Beyin Fırtınası Diğer: Sunum | |||||
| Dersin sorumlusu(ları) | Prof.Dr. Pergin Atilla, Prof. Dr. Dilara Zeybek | |||||
| Dersin amacı | İnsan embriyosunun döllenmeden başlayarak 8. haftanın sonuna yani organogenezisin başlamasına kadar olan dönemdeki gelişim evreleri ve moleküler değişimler ile konjenital malformasyonlar, bunların oluşmaları yeni literatür ışığında tanımlamak. | |||||
| Dersin öğrenme çıktıları |
| |||||
| Dersin içeriği | Oogenez ve spermiyogenez olaylarının sonunda oosit ve spermiyum gelişir. Döllenmeden sonra zigot oluşur. 2. Haftanın sonuna kadar geçen süre içinde embryo uterus endometriyumuna gömülür. 3. haftanın sonuna kadar her üç germ yaprağı da gelişir ve bundan sonra ileri farklanmaya başlarlar. Düz bir disk şeklinde olan embryo katlanarak kabaca bir silindir şeklini alır. Beynin hızla gelişmesiyle baş ve kuyruk kıvrımları oluşur. Gelişen notokord ilk embriyonik eksendir. 21. gün dolaylarında ilkel kalp atmaya başlar. Dolaşım sistemi gittikçe büyüyen embryonun işlevsel hale geçen ilk sistemidir. Plasenta, amniyon, koryon keseleri ve göbek kordonu embryo/fetusun gelişiminde yardımcı, çok önemli yapılardır. 8. Haftanın sonunda embryo, kabaca insan vücudunun yapısal özelliklerini kazanır. Erken gelişim sırasında ortaya çıkan konjenital anomaliler bebek ölümlerinin önemli nedenlerindendir. Gelişimleri, yapısal, işlevsel, metabolik, herediter ve davranış üzerine olan etkileri bilinmelidir. | |||||
| Kaynaklar | 1) Carlson BM: Human Embryology and Developmental Biology 2) Moore KL, Persaud TVN, Torchia MG: The Developing Human. Clinically Oriented Embryology 3) Larsen WJ: Human Embryology 4) Sadler, TW:Langman's Medical Embryology | |||||
Haftalara Göre İşlenecek Konular
| Haftalar | Konular |
|---|---|
| 1. Hafta | Embriyolojiye giriş: Embriyolojinin tanımı, gelişim evreleri, özel terimlerin tanıtımı. |
| 2. Hafta | Ovaryumlar, oogenez, tuba uterina ve uterus, ovaryal ve endometriyal siklus, ovulasyon, etkili hormonlar. |
| 3. Hafta | Testisler, spermatogenez, etkili hormonlar. |
| 4. Hafta | 1 ve 2. hafta: Fertilizasyon, yarıklanma, embriyo transportu, blastosist gelişimi, ve implantasyonun başlaması, bilaminar embriyonal diskin gelişimi, etkili moleküler mekanizmalar. |
| 5. Hafta | İmplantasyon bölgeleri, implantasyonda etkili moleküler mekanizmalar. |
| 6. Hafta | Plasentanın gelişmeye başlaması: Koryon ve desidua, plasentanın görevleri |
| 7. Hafta | Sunum |
| 8. Hafta | 3. hafta: primitif çizgi, notokord ve intraembriyonik mezodermin farklanması, etkili moleküler mekanizmalar |
| 9. Hafta | Mezodermin ileri farklanması ? somitler , etkili moleküler mekanizmalar |
| 10. Hafta | Endodermin ileri farklanması, embriyonun katlanması, intraembriyonik sölom ve ilkel sindirim kanalının gelişmesi |
| 11. Hafta | Ara Sınav |
| 12. Hafta | Ektodermin ileri farklanması ? nöral tübün gelişmesi, moleküler mekanizmalar. |
| 13. Hafta | İndüksiyon ve erken gelişimin moleküler kontrol mekanizmaları |
| 14. Hafta | Teratojenler, Gelişimsel anomaliler, nedenleri, bilinen genetik mekanizmalar |
| 15. Hafta | Genel sınava hazırlık |
| 16. Hafta | Genel Sınav |
Değerlendirme Sistemi
| Yarıyıl içi çalışmaları | Sayısı | Katkı Payı % |
|---|---|---|
| Devam (a) | 28 | 5 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Uygulama | 0 | 0 |
| Alan Çalışması | 0 | 0 |
| Derse Özgü Staj (Varsa) | 0 | 0 |
| Ödevler | 2 | 10 |
| Sunum | 1 | 5 |
| Projeler | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar | 1 | 30 |
| Genel sınav | 1 | 50 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı | 32 | 50 |
| Yarıyıl Sonu Sınavının Başarı Notuna Katkısı | 1 | 50 |
| Toplam | 100 | |
AKTS (Öğrenci İş Yükü) Tablosu
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 2 | 28 |
| Laboratuvar | 0 | 0 | 0 |
| Uygulama | 0 | 0 | 0 |
| Derse özgü staj (varsa) | 0 | 0 | 0 |
| Alan Çalışması | 0 | 0 | 0 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön Çalışma, pekiştirme, vb) | 14 | 4 | 56 |
| Sunum / Seminer Hazırlama | 1 | 6 | 6 |
| Proje | 0 | 0 | 0 |
| Ödevler | 2 | 10 | 20 |
| Ara sınavlara hazırlanma süresi | 1 | 20 | 20 |
| Genel sınava hazırlanma süresi | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 33 | 62 | 150 |
Dersin Öğrenme Çıktılarının Program Yeterlilikleri İle İlişkilendirilmesi
| D.9. Program Yeterlilikleri | Katkı Düzeyi* | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
| 1. Yüksek riskli gebeliklerin (maternal otoimmün, izoimmün, hipertansif hastalıklar, teratojen madde-ilaç, madde-alkol kullanımı, immün olmayan hidrops fetalis, intrauterin-perinatal enfeksiyonlar) fetal ve neonatal etkileri, travmatik doğum ile ilişkili sorunlar bu bebeklere doğum öncesinde, doğum sırasında ve sonrasında yapılması gereken tanı-tedavi yaklaşımı ve yönetimi hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur. | X | ||||
| 2. Akciğerlerin gelişimi, maturasyonu, sürfaktan metabolizması, yenidoğanlarda solunum fizyolojisi, solunumsal değerlendirme, izlem, solunum sıkıntısına tanısal yaklaşım, yenidoğanın ağır solunum sistemi hastalıklarının (respiratuvar distres sendromu, bronkopulmoner displazi, solunum sisteminin önemli konjenital anomalileri) etiyopatogenezi ve ileri düzey tedavileri ile yenidoğanlarda mekanik ventilasyon desteği hakkında güncel bilgi ve deneyim sahip olur. | X | ||||
| 3. Yenidoğanların hemodinamik değerlendirme ve izlemi, kardiyotonik ilaçlar, ağır dolaşım sistemi hastalıklarının (konjenital kalp hastalıkları, patent duktus arteriyozus, aritmiler, pulmoner hipertansiyon) etiyopatogenezi, tanısı, ileri düzey tedavileri, yönetimi, konjenital kalp hastalıklarında pre-peri-postoperatif bakım ve EKMO tedavisi hakkında güncel bilgi sahibi olur. | X | ||||
| 4. Yenidoğanlarda santral sinir sistemi hasarının önlenmesi, santral sinir sistemi monitörizasyonu, ağır santral sinir sistemi hastalıklarının (perinatal hipoksik iskemik zedelenme, hipoksik iskemik ensefalopati, bilirübin ensefalopatisi, kern ikterus, intraventriküler-intrakraniyal kanama, beyaz cevher hasarı, periventriküler lökomalazi, santral sinir sisteminin konjenital malformasyonları, yenidoğan konvülsiyonları, apne) etiyopatoegenezi ve ileri düzey tedaviler, hipotoni, nöromusküler hastalıklar, prematüre retinopatisi, yenidoğanlarda ağrı tanısı, tedavisi ve yönetimi ile nörolojik-gelişimsel riskli yenidoğanların belirlenmesi ve izlemi hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur. | X | ||||
| 5. Yenidoğanlarda bağışıklık sisteminin gelişimi, prematürelerde immünizasyon, yenidoğan döneminde görülebilen enfeksiyonlar, sepsis, nekrotizan enterokolit, yenidoğanlarda probiyotik kullanımı hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur | X | ||||
| 6. Yenidoğanlarda sıvı, elektrolit, asit-baz dengesi bozuklukları, akut böbrek hasarı, koagülasyon sistemi sorunları (kanama ve tromboz), hipoglisemi, kalıtımsal metabolik hastalıklar, kalsiyum-fosfor metabolizması bozuklukları, prematüre osteopenisinin tanı, tedavi ve yönetimi hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur. | X | ||||
| 7. Yenidoğan hastalıklarında güncel, yeni ve aday tedavi yöntemleri (mezenkimal kök hücre, hücresel-rejeneratif tedavi yöntemleri), nadir görülen kalıtımsal (genetik-nörolojik-metabolik vb) hastalıklara yenidoğan döneminde verilen acil tedavileri ile yeni enzim/ilaç tedavileri, renal replasman tedavileri, EKMO tedavisi, yenidoğanın cerrahi hastalıklarının pre-peri-postoperatif bakımı hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur. Neonatoloji alanında kullanılan tıbbi cihazlar, teknik ekipman hakkında bilgi, beceri ve deneyim sahibi olur, alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar ve bilgi teknolojilerini etkin kullanır. | X | ||||
| 8. Perinatal-neonatal dönem ve klinik araştırmalar ile ilgili etik ilkeleri ve sorunları, bilimsel yayın etiğini, klinik araştırmalar ile ilgili mevzuatı ve yasal düzenlemeleri, bunların birey ve toplum için önemini, genetik danışma vermeyi öğrenir, etik ilkelere riayet eder. Birey olarak görev hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa yönetmelik mevzuata ve mesleki etik kurallara uygun davranır. | X | ||||
| 9. Neonatoloji uzmanlık alanının gerektirdiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri edinir, sorunlara kısa ve uzun vadede çözüm önerileri getirir, güncel ve kanıta dayalı bilimsel bilgiye ulaşır, güncel uluslararası literatürü izler, bilimsel merakı ile birleştirerek araştırma hipotezi üretir, klinik ve deneysel bilimsel araştırma planlama, proje yazma, yürütüme, sonuçlandırma, bilimsel sunum yöntemleri, makale yazma yöntemleri, bilimsel makale değerlendirmeyi ve araştırma-yayın istatistiği ile ilgili temel kavram ve becerileri edinir. Araştırma çıktılarını istatiksel yöntemlerle analiz eder, kanıta dayalı olarak raporlar veya ulusal/uluslararası bilimsel alanlarda sunar. | X | ||||
| 10. Yenidoğan hastalıkları ile ilgili konuları ulusal ve uluslararası düzeyde bilimsel ortamlarda kuramsal bilgiler ve uygulamalar konusundaki görüşlerini bağımsız ve/veya ekip olarak sunar, uzman kişiler ile tartışır, sorgular, sonuçlarını bilimsel kanıtlar ve etik ilkeler çerçevesinde savunur. Neonatoloji alanında bebek-çocuk-anne-aile ve toplum sağlığını ilgilendiren sağlık hizmeti ve sağlık politikaları ile ilgili sorunlara duyarlı ve sorumluluk sahibidir, sorunlara bireysel ve toplumsal kapsamda kısa ve uzun vadeli çözüm önerileri üretir. Neonatoloji alanında ekip çalışmasının önemini bilir, lider ve/veya ekip üyesi olarak çalışır, araştırma yürütür. | X | ||||
*1 En düşük, 2 Düşük, 3 Orta, 4 Yüksek, 5 Çok yüksek