TIP ETİĞİ ve TARİHİ PROGRAMI
Doktora/Sanatta Yeterlik

D.1. Program Hakkında Genel Bilgi

Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı 1998 yılında kurulmuş olup, öncelikle Tıp Fakültesi Dönem I'de 10 saatlik Tıp Tarihi; Dönem II'de 9, Dönem III'te 8 saatlik Tıp Etiği dersleri; Dönem IV'te multidisipliner vaka konseyinden oluşan mezuniyet öncesi eğitim programları hazırlanmıştır. Mezuniyet öncesi tıp eğitiminde 2013-2014 eğitim öğretim yılından itibaren Dönem I, II, III ve V için 6 adet seçmeli ders eklenmiştir.

Ayrıca mezuniyet öncesi eğitim kapsamında 2012-2013 Eğitim-Öğretim yılı itibariyle Diş Hekimliği Fakültesi Dönem III Deontoloji ve Etik, Dönem V Diş Hekimliğinde Deontoloji derslerinin dörder saati anabilim dalımız öğretim üyeleri tarafından verilmektedir.

Mezuniyet sonrası eğitim kapsamında anabilim dalımız tarafından 2001 yılından itibaren yılda iki kez gerçekleştirilen Asistan Etik Eğitimi ile ülkemizdeki çeşitli tıp fakültelerinden mezun olan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi tıpta uzmanlık öğrencilerinin temel tıp etiği bilgisi kazanması amaçlanmaktadır.

Alanımız için uzman yetiştirebileceğimiz mezuniyet sonrası eğitim kanallarından biri, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalları tarafından verilen tıpta uzmanlık eğitimi, 2002 yılı Tıpta Uzmanlık Tüzüğü değişikliğiyle kaldırılmıştır. Bu bağlamda Tıp Tarihi ve Etik uzmanı yetiştirebilmek için tek program olması nedeniyle özel önemde olan Tıp Etiği ve Tarihi Doktora Programı anabilim dalımızın önerisi ve YÖK Yürütme Kurulunun 21.07.2003 tarihli onayıyla açılmıştır. İlk öğrencilerini 2004-2005 Eğitim-Öğretim yılında kabul eden programdan Nisan 2024 tarihine kadar 10 Tıp Etiği ve Tarihi doktoru mezun olmuştur. 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında 4'ü ders aşamasında, 12'si tez aşamasında olan 16 doktora öğrencisi bulunmaktadır.

Doktora programının eğitim dili Türkçe olmakla birlikte öğrenciler, seçmeli ders yüklerini Sağlık Bilimleri Enstitüsü veya üniversitemizin diğer enstitülerinde açılmış olan İngilizce seçmeli dersleri alarak da tamamlayabilirler.

Bir temel tıp bölümü olarak eğitim sürecinde kliniğe ve laboratuvara ihtiyaç duyulmayan bölümümüzde asistan ve toplantı odasında, anabilim dalı kütüphanesi, barkovizyon cihazı ve bilgisayarlarla eğitim etkinliklerimiz sürdürülmektedir.

D.2. Kazanılan Derece

Doktora

D.3. Öğrenim Düzeyi

YÇ-AYA: 3
AYÇ-YBÖ: 8

D.4. Kayıt Kabul Koşulları

Tıp ve Diş Hekimliği Fakültesi mezunu olmak veya Tıp ve Sağlık Bilimleri alanında Bilim uzmanlığı yapmış olmak veya Anabilim Dalı akademik kurulunca onaylanması kaydıyla Tıp Etiği ve Tarihi programı ile ilişkili olabilecek bir yüksek lisans programından mezun olmak.

ALES (SAY) puan türü ile Sağlık Bilimleri Enstitü Kurulu  tarafından belirlenen ve Hacettepe Üniversitesi Senatosu tarafından onaylanan ALES ve Yabancı Dil taban puanına sahip olmak (ALES-Yabancı Dil Puanları Tablosu).

Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği ile Sağlık Bilimleri Enstitüsü başvuru koşullarını sağlamak. 

D.5. Kazanılan Derece Gereklilikleri ve Kurallar

Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin ilgili maddelerinde belirtilen koşullarla beraber öğrencinin,

• 120 AKTS lik ders yükünü başarıyla tamamlaması
• Doktora yeterlik sınavında başarılı olması
• Tez savunma sınavına girmeden önce en az 4 (dört) ulusal, 2 (iki) uluslararası kongreye katılıp en az 4 (dört) ulusal, 2 (iki) uluslararası sözlü veya poster bildiri sunması
• Araştırma projelerinden 1 (bir) uluslararası 1 (bir) ulusal yayın yapmış (veya yayına göndermiş) olması
• 120 AKTS lik (en az) doktora tez çalışmasını hazırlayıp, doktora tez savunma sınavında başarılı olması (yönetmelik madde 41)
• Gerekli evrakları (yönetmelik madde 43) Sağlık Bilimleri Enstitüsüne teslim etmesi gerekmektedir

D.6. Önceki Öğrenmelerin Tanınması

Programa yatay geçiş başvurularının kabul edilmesi için Yönetmelikte belirtilen koşullardan başka (m.18) öğrencinin aldığı derslerin program dersleri ile uyumluluğunun Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı akademik kurul kararı ile onaylanmış olması gerekir.

Benzer şekilde ERASMUS gibi değişim programları ile başka bir yükseköğretim kurumunda belli bir süre öğrenim görmüş veya özel öğrenci olarak herhangi bir programdan ders almış olan öğrencilerin bu öğrenimleri ders içeriklerinin de tanımlandığı not çizelgelerinin Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı akademik kurul kararı ile onaylanmasıyla tanınır.

D.7. Programın Amacı

Tıp Etiği ve Tarihi doktora programının amacı: Biyoetik, sağlık etiği, tıp etiği, klinik etik ve tıp tarihi alanlarına özgü sorunları tanımlayabilen ve teknolojik gelişmeler karşısında ortaya çıkabilecek yeni konuları öngörebilen, yorumlayabilen, önleyebilen, çözebilen ve çözümü konusunda danışmanlık verebilen; ilgili konularda özgün, gerektiğinde disiplinler arası ve/veya uluslararası araştırmalar tasarlayabilen, yürütebilen, yorumlayabilen, raporlayabilen, araştırma ve yayın etiği ilkelerine uygun biçimde sözlü ve yazılı olarak sunabilen; ilgili alanlarda ihtiyaç analizi yaparak her düzeye uygun eğitim programları oluşturup, yürütebilen nitelikli ve yetkin bilim doktorları yetiştirmektir.

Bu amaca ulaşabilmek için programın içeriği biyoetik, sağlık etiği, tıp etiği, klinik etiğin temel kuram, öğreti, ilke ve yaklaşımları, karşılaşılan konu ve sorunlar, etik akıl yürütme ve sorun çözme yöntemleri; düşünce ve bilim tarihi paralelliğinde evrimsel süreçte tıp ve sağlık tarihi, biyoetik ve tıp tarihi araştırma yöntemlerinden oluşmaktadır.

D.12. Mezunların Mesleki Profili

Tıp Etiği ve Tarihi doktora programı mezunları yurt içi veya yurt dışında devlet üniversiteleri ve özel üniversitelerde Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dallarında öğretim görevlisi/üyesi,

Biyoetik kurullarda (araştırma, hastane, akademik… ) üye,

Özel hastaneler ve kamu hastanelerinde klinik etik danışman,

Tıp ve Sağlık Müzelerinde danışman,

Biyoteknoloji şirketlerinde uzman / danışman olarak görev yapabilirler.

D.13. Bir Üst Öğrenime Geçiş

D.14. Öğretim Programının Yapısı

Dönemlik derslerden oluşan öğretim programının ders dönemi (ilk üç yarıyıl) 7 adet zorunlu Tıp Etiği ve Tarihi program dersi (Toplam 45 AKTS) ve program yeterliklerine uygun olarak program sorumlusu tarafından herhangi bir enstitü bünyesinde yüksek lisans veya doktora düzeyinde belirlenen seçmeli derslerden oluşur. Öğrenci 45 AKTS'yi (ders yükünün %50'si) tamamlamak kaydıyla ilgi alanına göre bu derslerden istediği sayıda seçebilir. Zorunlu derslerden biri üçüncü dönemde alınacak olan önkoşullu seminer dersidir ve burada hazırlanan seminer mezuniyet koşulları arasında bulunan ulusal ve uluslararası yayınlar için temel oluşturur. 

Programın ilk üç yarıyılında, alan içi ve dışı zorunlu ve seçmeli ders yükünü tamamlayan öğrenci, ders döneminin son yarıyılında 30 AKTS'lik zorunlu Doktora Yeterlik Sınavına Hazırlık dersini alır ve danışmanının yönlendirmesiyle doktora yeterlik sınavına hazırlanır. Yeterlik sınavını başardıktan sonra en az dört yarıyılda Özel Konular başlıklı 30 AKTS'lik ders ile doktora tez çalışmasını tamamlar (en az 120 AKTS).

D.15. Sınavlar, Değerlendirme ve Notlandırma

Her ders için uygulanan ölçme ve değerlendirme yöntemleri ilgili öğretim üyesi/leri tarafından hazırlanan ve bilgi paketinde yer alan Ders Öğretim Planında tanımlanmıştır. https://saglikbilimleri.hacettepe.edu.tr/tr/menu/kanun_ve_yonetmelikler-201

D.16. Mezuniyet Koşulları

Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin ilgili maddelerinde belirtilen koşullarla beraber öğrencinin,

• 120 AKTSlik ders yükünü başarıyla tamamlaması
• Doktora yeterlik sınavında başarılı olması
• Tez savunma sınavına girmeden önce en az 4 (dört) ulusal, 2 (iki) uluslararası kongreye katılıp en az 4 (dört) ulusal, 2 (iki) uluslararası sözlü veya poster bildiri sunması,
• 1 (bir) uluslararası 1 (bir) ulusal araştırma projesini yayına göndermiş veya yayınlatmış olması,
• 120 AKTSlik doktora tez çalışmasını hazırlayıp, doktora tez savunma sınavında başarılı olması (yönetmelik madde 41),
• Gerekli evrakları (yönetmelik madde 43) Sağlık Bilimleri Enstitüsüne teslim etmesi gerekmektedir.

D.17. Eğitim Türü

Tam Zamanlı 1. Öğretim

D.18. Program Sorumlusu

Prof. Dr. Nüket Örnek Büken

Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Başkanı

Tel: 0312 305 43 61

Fax: 0 312 310 05 80

E-posta: buken@hacettepe.edu.tr