ÇTL617 - ÇAĞATAY GRUBU TÜRK LEHÇELERİNE GİRİŞ

Dersin Adı Kodu Yarıyılı Teori
(saat/hafta)
Uygulama
(saat/hafta)
Yerel Kredi AKTS
ÇAĞATAY GRUBU TÜRK LEHÇELERİNE GİRİŞ ÇTL617 1. Yarıyıl 3 3 3 8
Önkoşul(lar)-var iseyok
Dersin DiliTürkçe
Dersin TürüSeçmeli 
Dersin verilme şekliYüz yüze 
Dersin öğrenme ve öğretme teknikleriAnlatım
Tartışma
Soru-Yanıt
Rapor Hazırlama ve/veya Sunma
 
Dersin sorumlusu(ları)Prof. Dr. Nurettin Demir 
Dersin amacıÖğrencinin, tarihsel Çağataycadan gelişen modern Çağatay lehçelerinin konuşulduğu dil alanı ve konuşurları hakkında genel bilgi sahibi olması; bu lehçelerin ses, biçim, sözdizimi ve anlam özelliklerini kavraması. 
Dersin öğrenme çıktıları
  1. Bu dersin sonunda öğrenci; Çağatay grubu Türk lehçelerinin konuşulduğu dil alanını tanır.
  2. Çağatay grubu Türk lehçelerinin temel dilbilimsel özelliklerini kavrar.
  3. Çağatay grubunu oluşturan toplulukların dil, edebiyat, tarih ve kültürleri hakkında dil çalışmalarını destekleyecek altyapı bilgisine sahip olur.
  4. Bu lehçelerde yazılmış Arap, Kiril ve Latin harfli temel düzey metinleri okur ve kaynaklar yardımıyla Türkiye Türkçesine çevirir.
Dersin içeriğiDerste, tarihsel Çağataycadan gelişen modern Türk lehçelerine giriş yapılacak, bu lehçelerin temel düzey dilbilimsel özellikleri ele alınacaktır. Çağatay grubunda yer alan yazı dilleri ve lehçeleri; tarihsel gelişimlerinden hareketle, ses bilgisel, biçim bilgisel, söz dizimsel ve söz varlığı açısından değerlendirilecektir. Ayrıca, bu yazı dilleri ve lehçelerine ilişkin belli başlı edebi ürünler ve diğer dil malzemesi orijinal kaynaklar aracılığıyla ele alınacaktır. 
Kaynaklar1. Çağatay, Saadet. Türk Lehçeleri Örnekleri II. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, 1977.
2. Deny, J. vd. Philologiae Turcicae Fundamenta I. Wiesbaden: Steiner, 1959
3. Ercilasun, Ahmet Bican vd. Türk Lehçeleri Sözlüğü I. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1991.
4. Friedrich, Michael. Uyghurisch. Lehrbuch. Wiesbaden: Otto Harrasowitz, 2002
5. Johanson, L. ve Á. É. Csató. The Turkic Languages. London and Newyork: Routledge, 1998.
6. Menges, Karl. The Turkic Languages and Peoples. Wiesbaden: Otto Harrasowitz, 1968.
7. Necipoviç, Emir Necip 1995 Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü. (çev.) İklil Kurban. Ankara.
8. Öztürk, Rıdvan Uygur ve Özbek Türkçelerinde Fiil. Ankara, 1997.
9. Öztürk, Rıdvan Yeni Uygur Türkçesi Grameri. Ankara, 1994.
10. Tekin, Talat-Mehmet Ölmez. Türk Dilleri, Simurg, İstanbul 1999.
 

Haftalara Göre İşlenecek Konular

HaftalarKonular
1. HaftaKonu, kapsam ve kaynaklar
2. HaftaÇağatay grubu yazı dillerinin ortaya çıkışı
3. HaftaÇağatay grubu lehçeleri sınıflandırma ölçütleri
4. HaftaÖzbekçenin ses bilgisi
5. HaftaÖzbekçenin ses bilgisi
6. HaftaÖzbekçenin biçim bilgisi
7. HaftaÖzbekçenin biçim bilgisi
8. HaftaAra Sınav
9. HaftaÖzbekçenin söz dizimi
10. HaftaÖzbekçenin söz varlığı
11. HaftaMetin okuma çalışmaları
12. HaftaUygurcanın ses bilgisi
13. HaftaUygurcanın biçimbilgisi
14. HaftaUygurcanın söz dizimi
15. HaftaUygurcanın söz varlığı
16. HaftaGenel sınav

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl içi çalışmalarıSayısıKatkı Payı %
Devam (a)2870
Laboratuar00
Uygulama00
Alan Çalışması00
Derse Özgü Staj (Varsa) 00
Ödevler55
Sunum00
Projeler00
Seminer00
Ara Sınavlar140
Genel sınav160
Toplam175
Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı045
Yarıyıl Sonu Sınavının Başarı Notuna Katkısı055
Toplam100

AKTS (Öğrenci İş Yükü) Tablosu

Etkinlikler Sayısı Süresi Toplam İş Yükü
Ders Süresi 14 3 42
Laboratuvar 0 0 0
Uygulama5525
Derse özgü staj (varsa)000
Alan Çalışması000
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön Çalışma, pekiştirme, vb)6636
Sunum / Seminer Hazırlama2612
Proje000
Ödevler5525
Ara sınavlara hazırlanma süresi13030
Genel sınava hazırlanma süresi14040
Toplam İş Yükü3495210

Dersin Öğrenme Çıktılarının Program Yeterlilikleri İle İlişkilendirilmesi

D.9. Program YeterlilikleriKatkı Düzeyi*
12345
1. PY1. Türk lehçeleri hakkında evrensel ölçülerde donanıma sahip olur.    X
2. PY2. Türk lehçelerinin gramerleriyle ilgili genel bilgiye sahip olur.    X
3. PY3. Türk lehçeleriyle üretilmiş edebiyat hakkında genel bilgi sahibi olur.   X 
4. PY4. Türk halklarının kültürleri hakkında temel kaynakları bilir.    X
5. PY5. Akademik kurumlarda, çeşitli kamu kurumlarında ve özel şirketlerde Türk dünyası ile ilgili konularda görev alabilecek bilgi birikimi kazanır.   X 
6. PY6. Alandaki uluslararası temel literatürü tanır.  X  
7. PY7. Temel dil inceleme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olur.     
8. PY8. Türk lehçelerinin tarihsel dönemleri konusunda bilgi sahibi olur.  X  
9. PY9. Sosyal bilimlerin farklı alanlarında eğitimlerini sürdürebilir.  X  

*1 En düşük, 2 Düşük, 3 Orta, 4 Yüksek, 5 Çok yüksek