SOS727 - TOPLUMSAL SINIF ve TABAKALAŞMA: KURAMSAL YAKLAŞIML

Dersin Adı Kodu Yarıyılı Teori
(saat/hafta)
Uygulama
(saat/hafta)
Yerel Kredi AKTS
TOPLUMSAL SINIF ve TABAKALAŞMA: KURAMSAL YAKLAŞIML SOS727 1. Yarıyıl 3 0 3 10
Önkoşul(lar)-var iseYok
Dersin DiliTürkçe
Dersin TürüSeçmeli 
Dersin verilme şekliYüz yüze 
Dersin öğrenme ve öğretme teknikleriAnlatım
Tartışma
Rapor Hazırlama ve/veya Sunma
 
Dersin sorumlusu(ları)Doç. Dr. Abdulkerim Sönmez  
Dersin amacıBu dersin amacı iki katmanlıdır: Derste önce toplumsal sınıf, tabakalaşma ve toplumsal hareketliliğin kavramsallaştırılması ve ölçümü ilgili tartışmaların eleştirel bir değerlendirmesi yapılmaktadır. İkinci olarak alanda süregiden bu tartışmaların ve ampirik araştırma sonuçlarından hareketle hem Türkiye?de toplumsal tabakalaşma olgusu incelenmekte hem de bu incelmenin alandaki tartışmaların içeriği bakımdan doğurmuş olduğu sonuçlar tartışılmaktadır.  
Dersin öğrenme çıktıları
  1. Sosyolojik bir sorgulama ve araştırma sorunu olarak öğrenciler toplumsal tabakalaşma sistemlerinin temel özelliklerini ve kendilerini meydana getiren nedensel süreçler arasındaki ilişkileri anlar ve açıklar,
  2. Farklı toplumsal tabakalaşma kuramlarının dâhili ve harici güçlü ve zayıf yanlarını kendi içlerinde ve karşılaştırmalı olarak anlar ve açıklar,
  3. Türkiye?de yapısallaşmış toplumsal eşitsizliklerin almakta oldukları şekilleri tarihsel arka planı ile ilişkisi içinde anlar ve yorumlar,
  4. Kendi araştırma sorunlarının bağlamlaştırılması ve tasarlanmasında toplumsal sınıf ve tabakalaşma sorununu nasıl konumlandıracakları konusunda anlayış kazanırlar.
Dersin içeriğiToplumu anlamanın bir yolu olarak toplumsal sınıf ve tabakalaşma konusu, Marxçı, Weberci, Durkheimci ve diğer yaklaşımlara göre toplumsal sınıfın ve tabakalaşmanın kavramsallaştırılması, ölçülmesi; kuramsal tartışmalar, toplumsal hareketlilik araştırmaları ve bu araştırma sonuçlarının anlaşılması ve yorumlanması  
KaynaklarSabri F. Ülgener, İktisadi Çöküşün Ahlak ve Zihniyet Dünyası, DER Yayınları.
Şerif Mardin, Türkiye?de Toplum ve Siyaset I, İletişim Yayınları
Ahmet Güner Sayar, Osmanlı İktisat Düşüncesinin Çağdaşlaşması, Ötüken Neşriyat.
Huricihan İslam, Osmanlı İmparatorluğu?nda Devlet ve Köylü, İletişim Yayınları.
Mehmet Turhan, Siyasal Elitler, Gündoğan Yayınları
Cemil Oktay, Siyasal Sistem ve Bürokrasi- Yükselen İstemler Karşısında Türk Siyasal Sistemi ve Kamu Bürokrasisi, DER Yayınları
 

Haftalara Göre İşlenecek Konular

HaftalarKonular
1. HaftaKlasik bir sosyolojik ihtilaf konusu ve modern demokratik toplum ülküsünün kilit unsuru olarak toplumsal tabakalaşma ve sınıf (Sönmez 2007, Wright 2014)
2. HaftaToplumsal dışlanma ve tabakalaşmanın başlıca biçimleri ve boyutları (Grusky, 2012, 1-51)
3. HaftaTaksonomi, nedensellik ve ilişkisellik sorunları bağlamında Marx ve Weber?in düşüncesinde toplumsal sınıf ve tabakalaşma sorunu (Saunders 1990)
4. HaftaMakro sınıf analizine Neo-Marxçı yaklaşım - Wright?ın çalışmaları (Wright, 2014: 15-48)
5. HaftaMakro sınıf analizine Marxçı ve Weberci yaklaşımları aşan bir sentezleme ? Goldthorpe?un çalışmaları (Goldthorpe 2007; Wright, 2014: 49-72)
6. HaftaNedensel gruplar ve mikro sınıf analizi: Neo-Durkheimcı yaklaşım (Wright, 2014: 73-110)
7. HaftaNedensel gruplar ve mikro sınıf analizi: Bourdieu?nun yaklaşımı (Wright 2014: 111-156)
8. HaftaAra sınav
9. HaftaTürkiye?de toplumsal, iktisadi dönüşüm ve sınıflar I: Geç Osmanlı döneminin temel tabakalaşma ve hareketlilik dinamikleri (Zilfi, 2010: 1-21, Sunar 2016. 47-89)
10. HaftaTürkiye?de toplumsal, iktisadi dönüşüm ve sınıflar II: Cumhuriyet döneminin temel tabakalaşma ve hareketlilik dinamikleri (Sunar 2016: 47-89, 90-138; Aral 1980: 481-498)
11. HaftaTürkiye?de toplumsal sınıfların beka mücadeleleri ve hareketlilik örüntüleri
12. HaftaTürkiye?de sınıf ve statü grupları arasındaki mücadele ve ilişkilerin mekândaki tezahürleri
13. HaftaTürkiye?de sınıf ve statü grupları arasındaki ilişkiler ve gündelik hayat
14. HaftaToplumsal tabakalaşma ve sınıf çalışmaları üzerine genel bir değerlendirme
15. HaftaGenel sınav

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl içi çalışmalarıSayısıKatkı Payı %
Devam (a)00
Laboratuar00
Uygulama00
Alan Çalışması00
Derse Özgü Staj (Varsa) 00
Ödevler140
Sunum110
Projeler00
Seminer00
Ara Sınavlar00
Genel sınav150
Toplam100
Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı250
Yarıyıl Sonu Sınavının Başarı Notuna Katkısı150
Toplam100

AKTS (Öğrenci İş Yükü) Tablosu

Etkinlikler Sayısı Süresi Toplam İş Yükü
Ders Süresi 14 3 42
Laboratuvar 0 0 0
Uygulama000
Derse özgü staj (varsa)000
Alan Çalışması000
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön Çalışma, pekiştirme, vb)1314182
Sunum / Seminer Hazırlama000
Proje000
Ödevler000
Ara sınavlara hazırlanma süresi13535
Genel sınava hazırlanma süresi14040
Toplam İş Yükü2992299

Dersin Öğrenme Çıktılarının Program Yeterlilikleri İle İlişkilendirilmesi

D.9. Program YeterlilikleriKatkı Düzeyi*
12345
1. Sosyolojiye ilişkin temel kavramlara, kavramlar arası ilişkilere, temel kuramlara ve kuramların inşa edilme biçim ve yöntemlerine hakimdir.    X
2. Sosyal bilimlere ilişkin temel metodolojik yaklaşımlara, yöntemlere ve araştırma teknikleri ile bunları uygulama ve değerlendirme bilgisine hakimdir.     
3. Bir sosyal araştırma tasarlar, uygular, raporlaştırır ve akademik kurallara uygun eserler haline getirir.     
4. Bireyler, gruplar ve toplumlar arası ilişkilerin işleyişini anlar, açıklar ve değerlendirir.    X
5. Araştırma alanına ilişkin toplanan verileri işler ve analiz eder.     
6. Alanla ilgili bilgisini sosyal sorumluluk bilinci ile kullanır.     
7. Alana ilişkin bilgisini yazılı ve sözlü olarak etkin ve sistemli şekilde aktarır.      
8. Disiplinler arası düşünür, değerlendirir ve aktarır.    X
9. Sosyal bilimlerde geliştirilen güncel bilgi ve yaklaşımları takip eder, bunları eleştirel ve sorgulayıcı bir yaklaşımla değerlendirir.    X
10. Alanına ilişkin sorun tespiti ve çözümünde ekip çalışmasına katılır ve bilgi paylaşımında bulunur.     
11. Toplumsal sorunlara ilişkin alternatif çözüm önerileri üretir.      
12. Toplumsal, kültürel, bilimsel ve mesleki etik ilkeleri bilir ve bunlara uygun davranır.      
13. Kültürel farklılıkların bilincinde olur ve gündelik yaşamında bu farklılıklara hassasiyet gösterir.     
14. Alan bilgisini gündelik ve akademik yaşamda kullanır.     
15. Alanla ilgili uzmanlığını ilgili kurumlarla işbirliği içinde değerlendirir.      

*1 En düşük, 2 Düşük, 3 Orta, 4 Yüksek, 5 Çok yüksek