TAE639 - TÜRK HUKUK TARİHİ
| Dersin Adı | Kodu | Yarıyılı | Teori (saat/hafta) |
Uygulama (saat/hafta) |
Yerel Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|
| TÜRK HUKUK TARİHİ | TAE639 | Güz | 3 | 0 | 3 | 7 |
| Önkoşul(lar)-var ise | - | |||||
| Dersin Dili | Türkçe | |||||
| Dersin Türü | Seçmeli | |||||
| Dersin verilme şekli | Yüz yüze | |||||
| Dersin öğrenme ve öğretme teknikleri | Anlatım Tartışma Rapor Hazırlama ve/veya Sunma | |||||
| Dersin sorumlusu(ları) | Prof.Dr. Evgenia KERMELİ ÜNAL | |||||
| Dersin amacı | Evrensel hukuk terim ve tanımları çerçevesinde Türk hukukunun geçirdiği evreleri; tarih boyunca meydana getirilen kurumsal yapıları, devlet örgütü ve bunlara hâkim olan ilkeleri analiz etmek; Hukuk ve sosyo-politik dönüşüm arasındaki ilişkileri kavratmak; hukukun temel insan hak ve özgürlükleri ile bağlantısını, toplumların hukuki altyapıları ile kurumsal görünümler arasındaki ilişkileri kavratmak; toplumsal ve kurumsal planda hukuk ilkeleri ve kabullerinin evriminde etkili olan dinamikleri kavratmak. | |||||
| Dersin öğrenme çıktıları |
| |||||
| Dersin içeriği | -Eski Türk Devletlerinin hukuk sistemleri (Hun-Göktürk-Uygur Devletleri) -Konargöçer düzende hukuk sistemi ve devlet anlayışı: Kut, Töre ve İl -Türk hukuk tarihinde sözlü ve yazılı hukuk anlayışı -Orta Asya Türk hukuk sisteminin arka planları: töre, yasak ve örf. -İslamiyetin kabulünden sonra Türk hukuku -Örf ve şeriat ikilemi ve Selçuklu geleneği -Klasik dönem Osmanlı hukuku -Tanzimat dönemi hukuk sistemi -Osmanlı'dan Cumhuriyete hukuki değişim -Anayasallaşma süreci ve kanunlar -Cumhuriyet dönemi hukuki reformları | |||||
| Kaynaklar | Akgündüz, A. (1992-1998). Osmanlı Kanunnameleri. İstanbul: Fey Yayınları. Mumcu, A. Üçok, C. Bozkurt, G. (2007). Türk Hukuk Tarihi. Ankara: Turhan Kitabevi. Cin, H. Akyılmaz, G. (2011). Türk Hukuk Tarihi (4. bs.). Osmanlı Araştırmaları Vakfı. Aydın, M. A. (2012). Türk Hukuk Tarihi (9. bs.). Beta Yayınları. Hassan, Ü. (2001). Osmanlı: Örgüt-İnanç-Davranış `tan Hukuk-İdeoloji`ye. İstanbul: İletişim Yayınları. Johansen, B. (1999). Contingency in a sacred law: legal and ethical norms in the Muslim Fiqh. Brill. Ansay, S. Ş. (2002). Hukuk tarihinde İslam hukuku. Ankara. Agnides, N. (2001). İslam hukukuna giriş. İstanbul. Cici, H. (2001). Osmanlı dönemi İslam hukuku çalışmaları. Bursa. Aydın, M.A. (1996). İslam ve Osmanlı hukuku araştırmaları. İstanbul. Calder, N. sharia, Encyclopedia of Islam, 2nd edition. Schacht, J. fikh, Encyclopedia of Islam, 2nd edition. Y.Linant de Bellefonds, kanun, Encyclopedia of Islam, 2nd edition. Hallaq, W. B. (2010). The origins and evolution of Islamic law. Cambridge, Cambridge University Press. Imber, C. (2022). Ebus-suud. Edinburgh University Press | |||||
Haftalara Göre İşlenecek Konular
| Haftalar | Konular |
|---|---|
| 1. Hafta | Türk Hukuk Tarihinin konusu, önemi, gelişimi ve dönemleri |
| 2. Hafta | İslamiyet Öncesi Türk Hukuku: Töre, İl ve Kut anlayışları |
| 3. Hafta | İslamiyet'in kabulünden sonra Türk Hukuku, İslam Hukuku'nun kaynakları ve özellikleri |
| 4. Hafta | Toprak, devlet ve medeni hukuk alanında töre, şeri hukuk ve devlet |
| 5. Hafta | İslam Hukukunda devletin yapısı ve işleyişi; fıkıh sistemi ve hukuk |
| 6. Hafta | Osmanlı devletinin merkez örgütü (padişah, sadrazam, şeyhülislam, kazasker, defterdar, askeri örgüt, beylerbeyi) ile Divan-ı Hümayun ve Osmanlı taşra örgütü |
| 7. Hafta | İslam kişiler hukuku (kişilik, kölelik, gayrimüslimler) |
| 8. Hafta | İslam aile hukuku (nişanlanma, evlenme akitleri, boşanma, doğum ve sonuçları) |
| 9. Hafta | İslam ceza hukuku (Sonuç unsurları, Had, Kısas, Diyet, Tazir Suçları ve cezaları) |
| 10. Hafta | Osmanlı arazi rejimi |
| 11. Hafta | Tanzimat ve Anayasallaşma süreçleri; Sened-i İttifak ve Kanun-ı Esasi |
| 12. Hafta | Nizam-ı cedit ve kanunları |
| 13. Hafta | Tanzimat Sonrası Osmanlı hukuku; Kamu Hukuku (Kanun-i Esasi, Ceza hukuk, Arazi Kanunnamesi) ve Özel Hukuk (Mecelle-i Ahkam-ı Adliye, Ticaret Kanunnamesi) |
| 14. Hafta | Modern hukuk sistemine geçiş |
| 15. Hafta | Cumhuriyet dönemi hukuk reformları ve devlet |
| 16. Hafta | Genel sınav |
Değerlendirme Sistemi
| Yarıyıl içi çalışmaları | Sayısı | Katkı Payı % |
|---|---|---|
| Devam (a) | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Uygulama | 0 | 0 |
| Alan Çalışması | 0 | 0 |
| Derse Özgü Staj (Varsa) | 0 | 0 |
| Ödevler | 1 | 25 |
| Sunum | 1 | 25 |
| Projeler | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar | 0 | 0 |
| Genel sınav | 1 | 50 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı | 2 | 50 |
| Yarıyıl Sonu Sınavının Başarı Notuna Katkısı | 1 | 50 |
| Toplam | 100 | |
AKTS (Öğrenci İş Yükü) Tablosu
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Laboratuvar | 0 | 0 | 0 |
| Uygulama | 3 | 4 | 12 |
| Derse özgü staj (varsa) | 0 | 0 | 0 |
| Alan Çalışması | 2 | 3 | 6 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön Çalışma, pekiştirme, vb) | 6 | 6 | 36 |
| Sunum / Seminer Hazırlama | 2 | 7 | 14 |
| Proje | 0 | 0 | 0 |
| Ödevler | 5 | 6 | 30 |
| Ara sınavlara hazırlanma süresi | 1 | 30 | 30 |
| Genel sınava hazırlanma süresi | 1 | 40 | 40 |
| Toplam İş Yükü | 34 | 99 | 210 |
Dersin Öğrenme Çıktılarının Program Yeterlilikleri İle İlişkilendirilmesi
| D.9. Program Yeterlilikleri | Katkı Düzeyi* | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
| 1. Türk dili, tarihi, kültürü ve toplumsal yapısını disiplinler arası bir perspektifle kavrar, tarihî ve kültürel sürece analitik ve bütüncül yaklaşır. | X | ||||
| 2. Türkçe konuşan halk ve toplulukların siyasi, sosyal ve kültürel özelliklerini araştırmak amacıyla tarih, dilbilim ve folklor araştırma yöntemlerini uyumlu bir şekilde kullanır. | X | ||||
| 3. Geçmişten günümüze Türkçe konuşan topluluk ve halkları sıralar; yaşadıkları coğrafyaları ve günümüzdeki sosyo-kültürel yapılarını açıklar. | X | ||||
| 4. Dil, kültür ve sosyal yapıda meydana gelen değişimlerde göç, coğrafi şartlar, teknolojik koşulların yerini ve rolünü açıklar. | X | ||||
| 5. Türk topluluklarının sosyo-kültürel yapıları, farklı kültürlerle temas sonucu yaşadıkları kültürel değişim ile demografik, siyasi ve sosyo-kültürel sorunları kavrar. | X | ||||
| 6. Bütüncül bakış açısıyla toplumsal ve kültürel alanlarda bölgesel ve küresel meseleleri açıklar, geleceğe dair öngörü ve yorumlarda bulunur. | X | ||||
| 7. Türk toplumsal yapısında gelecek kuşaklara aktarılması gereken geleneksel ve güncel değerlerin yeniden üretimi için gerekli verileri tartışır. | X | ||||
| 8. Türk kültürünün kaynak dillerinden en az birisini okur, anlar, analiz eder. | X | ||||
| 9. Küresel, bölgesel ve yerel ölçekte, siyasi, sosyal, ekonomik, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleyerek, tarihî perspektiften uzmanlık düzeyinde değerlendirir. | X | ||||
| 10. Sorgulayıcı bakış açısı kazanır, öz eleştiri yapar, sosyalleşir, bulguları ve düşüncelerini ilmî bir tarzda sunar ve yorumlar. | X | ||||
| 11. Kültürel farklılıkların bilincinde olur ve bu farklılıklara hassasiyet gösterir. | X | ||||
| 12. Öğrenimini bir ileri eğitim düzeyine taşıyabilir. | X | ||||
*1 En düşük, 2 Düşük, 3 Orta, 4 Yüksek, 5 Çok yüksek