BİS605 - BİYOİSTATİSTİK
| Dersin Adı | Kodu | Yarıyılı | Teori (saat/hafta) |
Uygulama (saat/hafta) |
Yerel Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BİYOİSTATİSTİK | BİS605 | Herhangi Yarıyıl/Yıl | 3 | 0 | 3 | 7 |
| Önkoşul(lar)-var ise | Yok | |||||
| Dersin Dili | Türkçe | |||||
| Dersin Türü | Seçmeli | |||||
| Dersin verilme şekli | Yüz yüze | |||||
| Dersin öğrenme ve öğretme teknikleri | Anlatım Tartışma | |||||
| Dersin sorumlusu(ları) | Prof. Dr. Erdem KARABULUT, Prof. Dr. Pınar ÖZDEMİR, Dr. Öğr. Üyesi Osman DAĞ | |||||
| Dersin amacı | Temel istatistiksel kavramlar ve yöntemleri, sağlık alanına özel örnek ve uygulamalarla öğrenciye öğretmek, kendi alanındaki literatürü istatistiksel açıdan anlamasını ve değerlendirmesini sağlamak. | |||||
| Dersin öğrenme çıktıları |
| |||||
| Dersin içeriği | 1. Temel istatistik kavramlar, 2. Tanımlayıcı ölçüler, 3. Kuramsal dağılışlar (Normal dağılım), 4. Örneklem dağılışları, 5. Temel araştırma yöntemleri, 6. Temel örnekleme yöntemleri, 7. Hipotez testleri, 8. İlişki ölçüleri, 9. Doğrusal regresyon analizi, | |||||
| Kaynaklar | 1. Sümbüloglu K ve Sümbüloğlu V. Biyoistatistik. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2010. 2. Özdamar K. Pasw ile Biyoistatistik. Kaan Kitabevi, Eskişehir, 2013. 3. Alpar R. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle UYGULAMALI İSTATİSTİK ve GEÇERLİK-GÜVENİRLİK. Detay Yayıncılık, Ankara, 2018. 4. Daniel, Wayne W. Biostatistics 9th Edition, New York: John Wiley&Sons, 2013. | |||||
Haftalara Göre İşlenecek Konular
| Haftalar | Konular |
|---|---|
| 1. Hafta | Temel istatistiksel kavramlar; istatistik, biyoistatistik, biyoistatistiğin kullanım alanları, evren, örneklem, istatistik, parametre, veri, değişken, veri tipleri, vb. |
| 2. Hafta | Tanımlayıcı istatistikler; Verilerin sınıflandırılması, ortalama ve konum ölçüleri, histogram, çubuk grafik, dal-yaprak grafiği, kutu grafiği, vb. |
| 3. Hafta | Tanımlayıcı İstatistikler: Yaygınlık ölçüleri, ortalama±standart sapma grafikleri, vb. |
| 4. Hafta | Değişkenler arasındaki ilişkilerin tablo ve grafiklerle incelenmesi: Çapraz tablolar, tanımlayıcı ölçülere (ortalama, standart sapma, vb.) göre tablolar, temel grafik gösterimlerin çok değişkenli uygulamaları, saçılım grafikleri, vb. |
| 5. Hafta | Standartlaştırma (z ve T skorları). Kuramsal dağılışlar: Normal dağılım, normallik dönüşümleri. Normallik testleri ve grafikleri. Örneklem dağılışları ve güven aralıkları: Ortalamanın ve oranın örneklem dağılışı, güven aralıkları ve yorum |
| 6. Hafta | I. ARA SINAV |
| 7. Hafta | Araştırma yöntemleri. Hipotez testlerine giriş:Hipotez testinin amacı, aşamaları, hataları, p ve alfa değerleri, güç, etki büyüklüğü, karar verme süreci |
| 8. Hafta | Hipotez testleri: Parametrik ve parametrik olmayan tek örneklem testleri. Parametrik ve parametrik olmayan bağımsız iki örneklem testleri. |
| 9. Hafta | Hipotez testleri: Parametrik ve parametrik olmayan bağımsız k örneklem testleri |
| 10. Hafta | Hipotez testleri: Parametrik ve parametrik olmayan bağımlı iki örneklem testleri. Parametrik ve parametrik olmayan bağımlı k örneklem testleri. |
| 11. Hafta | 2. ARA SINAV |
| 12. Hafta | İlişki ölçüleri: Pearson korelasyon katsayısı, Spearman korelasyon katsayısı, Phi, Cramer V, Eta, vb. katsayılar. |
| 13. Hafta | Basit ve çoklu doğrusal regresyon analizi. |
| 14. Hafta | Basit ve çoklu doğrusal regresyon analizi ve makale inceleme |
| 15. Hafta | Genel sınava hazırlık |
| 16. Hafta | Genel sınav |
Değerlendirme Sistemi
| Yarıyıl içi çalışmaları | Sayısı | Katkı Payı % |
|---|---|---|
| Devam (a) | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Uygulama | 0 | 0 |
| Alan Çalışması | 0 | 0 |
| Derse Özgü Staj (Varsa) | 0 | 0 |
| Ödevler | 12 | 30 |
| Sunum | 0 | 0 |
| Projeler | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar | 2 | 20 |
| Genel sınav | 1 | 50 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı | 0 | 50 |
| Yarıyıl Sonu Sınavının Başarı Notuna Katkısı | 0 | 50 |
| Toplam | 100 | |
AKTS (Öğrenci İş Yükü) Tablosu
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Laboratuvar | 0 | 0 | 0 |
| Uygulama | 0 | 0 | 0 |
| Derse özgü staj (varsa) | 0 | 0 | 0 |
| Alan Çalışması | 0 | 0 | 0 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön Çalışma, pekiştirme, vb) | 14 | 6 | 84 |
| Sunum / Seminer Hazırlama | 0 | 0 | 0 |
| Proje | 0 | 0 | 0 |
| Ödevler | 12 | 4 | 48 |
| Ara sınavlara hazırlanma süresi | 2 | 10 | 20 |
| Genel sınava hazırlanma süresi | 1 | 16 | 16 |
| Toplam İş Yükü | 43 | 39 | 210 |
Dersin Öğrenme Çıktılarının Program Yeterlilikleri İle İlişkilendirilmesi
| D.9. Program Yeterlilikleri | Katkı Düzeyi* | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
| 1. Yüksek riskli gebeliklerin (maternal otoimmün, izoimmün, hipertansif hastalıklar, teratojen madde-ilaç, madde-alkol kullanımı, immün olmayan hidrops fetalis, intrauterin-perinatal enfeksiyonlar) fetal ve neonatal etkileri, travmatik doğum ile ilişkili sorunlar bu bebeklere doğum öncesinde, doğum sırasında ve sonrasında yapılması gereken tanı-tedavi yaklaşımı ve yönetimi hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur. | X | ||||
| 2. Akciğerlerin gelişimi, maturasyonu, sürfaktan metabolizması, yenidoğanlarda solunum fizyolojisi, solunumsal değerlendirme, izlem, solunum sıkıntısına tanısal yaklaşım, yenidoğanın ağır solunum sistemi hastalıklarının (respiratuvar distres sendromu, bronkopulmoner displazi, solunum sisteminin önemli konjenital anomalileri) etiyopatogenezi ve ileri düzey tedavileri ile yenidoğanlarda mekanik ventilasyon desteği hakkında güncel bilgi ve deneyim sahip olur. | X | ||||
| 3. Yenidoğanların hemodinamik değerlendirme ve izlemi, kardiyotonik ilaçlar, ağır dolaşım sistemi hastalıklarının (konjenital kalp hastalıkları, patent duktus arteriyozus, aritmiler, pulmoner hipertansiyon) etiyopatogenezi, tanısı, ileri düzey tedavileri, yönetimi, konjenital kalp hastalıklarında pre-peri-postoperatif bakım ve EKMO tedavisi hakkında güncel bilgi sahibi olur. | X | ||||
| 4. Yenidoğanlarda santral sinir sistemi hasarının önlenmesi, santral sinir sistemi monitörizasyonu, ağır santral sinir sistemi hastalıklarının (perinatal hipoksik iskemik zedelenme, hipoksik iskemik ensefalopati, bilirübin ensefalopatisi, kern ikterus, intraventriküler-intrakraniyal kanama, beyaz cevher hasarı, periventriküler lökomalazi, santral sinir sisteminin konjenital malformasyonları, yenidoğan konvülsiyonları, apne) etiyopatoegenezi ve ileri düzey tedaviler, hipotoni, nöromusküler hastalıklar, prematüre retinopatisi, yenidoğanlarda ağrı tanısı, tedavisi ve yönetimi ile nörolojik-gelişimsel riskli yenidoğanların belirlenmesi ve izlemi hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur. | X | ||||
| 5. Yenidoğanlarda bağışıklık sisteminin gelişimi, prematürelerde immünizasyon, yenidoğan döneminde görülebilen enfeksiyonlar, sepsis, nekrotizan enterokolit, yenidoğanlarda probiyotik kullanımı hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur | X | ||||
| 6. Yenidoğanlarda sıvı, elektrolit, asit-baz dengesi bozuklukları, akut böbrek hasarı, koagülasyon sistemi sorunları (kanama ve tromboz), hipoglisemi, kalıtımsal metabolik hastalıklar, kalsiyum-fosfor metabolizması bozuklukları, prematüre osteopenisinin tanı, tedavi ve yönetimi hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur. | X | ||||
| 7. Yenidoğan hastalıklarında güncel, yeni ve aday tedavi yöntemleri (mezenkimal kök hücre, hücresel-rejeneratif tedavi yöntemleri), nadir görülen kalıtımsal (genetik-nörolojik-metabolik vb) hastalıklara yenidoğan döneminde verilen acil tedavileri ile yeni enzim/ilaç tedavileri, renal replasman tedavileri, EKMO tedavisi, yenidoğanın cerrahi hastalıklarının pre-peri-postoperatif bakımı hakkında güncel bilgi ve deneyim sahibi olur. Neonatoloji alanında kullanılan tıbbi cihazlar, teknik ekipman hakkında bilgi, beceri ve deneyim sahibi olur, alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar ve bilgi teknolojilerini etkin kullanır. | X | ||||
| 8. Perinatal-neonatal dönem ve klinik araştırmalar ile ilgili etik ilkeleri ve sorunları, bilimsel yayın etiğini, klinik araştırmalar ile ilgili mevzuatı ve yasal düzenlemeleri, bunların birey ve toplum için önemini, genetik danışma vermeyi öğrenir, etik ilkelere riayet eder. Birey olarak görev hak ve sorumlulukları ile ilgili yasa yönetmelik mevzuata ve mesleki etik kurallara uygun davranır. | X | ||||
| 9. Neonatoloji uzmanlık alanının gerektirdiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri edinir, sorunlara kısa ve uzun vadede çözüm önerileri getirir, güncel ve kanıta dayalı bilimsel bilgiye ulaşır, güncel uluslararası literatürü izler, bilimsel merakı ile birleştirerek araştırma hipotezi üretir, klinik ve deneysel bilimsel araştırma planlama, proje yazma, yürütüme, sonuçlandırma, bilimsel sunum yöntemleri, makale yazma yöntemleri, bilimsel makale değerlendirmeyi ve araştırma-yayın istatistiği ile ilgili temel kavram ve becerileri edinir. Araştırma çıktılarını istatiksel yöntemlerle analiz eder, kanıta dayalı olarak raporlar veya ulusal/uluslararası bilimsel alanlarda sunar. | X | ||||
| 10. Yenidoğan hastalıkları ile ilgili konuları ulusal ve uluslararası düzeyde bilimsel ortamlarda kuramsal bilgiler ve uygulamalar konusundaki görüşlerini bağımsız ve/veya ekip olarak sunar, uzman kişiler ile tartışır, sorgular, sonuçlarını bilimsel kanıtlar ve etik ilkeler çerçevesinde savunur. Neonatoloji alanında bebek-çocuk-anne-aile ve toplum sağlığını ilgilendiren sağlık hizmeti ve sağlık politikaları ile ilgili sorunlara duyarlı ve sorumluluk sahibidir, sorunlara bireysel ve toplumsal kapsamda kısa ve uzun vadeli çözüm önerileri üretir. Neonatoloji alanında ekip çalışmasının önemini bilir, lider ve/veya ekip üyesi olarak çalışır, araştırma yürütür. | X | ||||
*1 En düşük, 2 Düşük, 3 Orta, 4 Yüksek, 5 Çok yüksek