AİT617 - TÜRK KÜLTÜR TARİHİ I

Dersin Adı Kodu Yarıyılı Teori
(saat/hafta)
Uygulama
(saat/hafta)
Yerel Kredi AKTS
TÜRK KÜLTÜR TARİHİ I AİT617 1. Yarıyıl 3 0 3 7
Önkoşul(lar)-var iseYok
Dersin DiliTürkçe
Dersin TürüSeçmeli 
Dersin verilme şekliYüz yüze 
Dersin öğrenme ve öğretme teknikleriAnlatım
Tartışma
Diğer: sunum ve ödev  
Dersin sorumlusu(ları)Doç. Dr. Saime Selenga GÖKGÖZ 
Dersin amacıFarklı siyasî egemenlikler altında tarihsel kültürel devamlılık ve kopuşları yaşayan Türk kültür dairesinin üyelerinin; Türkiye Türk toplumu ile sair Sovyet-sonrası modern Türk toplumlarının ve Avrupa?daki çağdaş Türk topluluklarının ? siyasî çevre, koloni ve siyasi ve siyasi olmayan göçmen topluluklar -), kültürel olarak değişim olgusu karşısında, `milli kültür? ve `yabancı kültür?, Batı kültürleri seviyesinde etkileşerek nasıl konumlandıkları ve etkileşimin boyutları ve düzeyinde, etkileşilen kültürel ve toplumsal kimliklere birey ve toplumsal olarak geliştirdikleri düşünce ve eylem biçimlerinin, siyasi dilin analizi hedeflenir.  
Dersin öğrenme çıktıları
  1. 1.Kültür kavramı ve ilişkili kavramsal ve olgusal çerçevelere, modellere tarihsel, toplumbilimsel ve siyaset bilimsel yaklaşımı kavrar.
  2. 2.Kültür olgusu etrafında `değişim? kuramlarına dayalı düşünme ve tartışma gücü geliştirir.
  3. 3.`Türk? ve `Türk kültürü? üzerine çeşitli siyasî (ve felsefî) düşünce, düşünce akımı ve hareketlerinin kültür kavramına yükledikleri anlamları analiz ederek zaman-mekânda senkronik-diakronik örnek olgu-olaylar seçip, tarihsel toplumbilim yaklaşımları bağlamında soru sorar, tespitler yapar ve değerlendirir.
  4. 4.Kültür değişmesi, kültürler arası etkileşme ve çatışma sorunlarını `millî kültür? ve Türk kültürünün diğer kültürlerle mesafesi (temas-ilişki, etkileşme ve çatışma, değişme ve değiştirme) sorunu etrafında çözümler.
  5. 5.Milliyet, Millet (:Ulus), Modernlik, Modernleşme, Ulus-devlet kavram ve olgularının `kültür?, `millî kültür? ilişkisini `Türk kültürü? bağlamında tartışır ve analiz eder.
Dersin içeriğiDersin kapsamında, kültür olgusu, gelenek ve değişme olgusu ile beraber kavranıp toplumbilimsel bir açıklama modeli kabul edilmiştir. Bu çerçevede, farklı beşerî ve siyasi coğrafyalara yerleşen Türkler, farklılaşan ve benzerliği devam eden kültür birleşenleriyle beraber ele alınır. Farklı siyasî egemenlikler altında tarihsel kültürel devamlılık ve kopuşları yaşayan Türk kültür dairesinin üyelerinin, kültürel olarak değişimi nasıl karşıladıkları ve bu değişim karşısında geliştirdikleri düşünce ve eylem biçimlerinin analizi hedeflenir. Dersin zaman süreci, 18. yüzyılın sonlarından Cumhuriyet?in kuruluşuna kadar olan dönemi (1923) (2. Savaş Arası ve İkinci Dünya Savaşı devresini de içine alarak) kapsar.  
KaynaklarZeki Velidi TOGAN, Umumi Türk Tarihine Giriş
Bahaeddin ÖGEL, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, II Cilt, İstanbul, 1971.
Bahaeddin ÖGEL, Türk Kültür Tarihine Giriş, IX Cilt (1971-1986, İstanbul)
Bahaeddin ÖGEL, İslamiyetten Önceki Türk Külür Tarihi, 1962, Ankara.
İbrahim KAFESOĞLU, Türk Kültürü
Yusuf AKÇURA, Türk Yılı
Hilmi Ziya ÜLKEN, Türkiyede Çağdaş Düşünce Tarihi
Mümtaz TURHAN, Kültür Değişmeleri
Alessandro ARCHANGELI, (2011) Cultural History: A Concise Introduction (Routledge)
Peter BURKE, What is Cultural History? Cambridge: Polity Press.
Peter BURKE, Popular Culture in Early Modern Europe (1978)
Peter BURKE, Sociology and History (1980)
Peter BURKE, Varieties of Cultural History (1997)
 

Haftalara Göre İşlenecek Konular

HaftalarKonular
1. HaftaKavramsal çerçeve ve literatürün tanıtımı
2. HaftaKültür olgusuna dil, tarih, coğrafi, etnolojik ve sosyolojik yaklaşımlar: Klasik ve modern: 19. Yüzyılda kültür (ve ilişkili) olguları üzerine akademik ve entellektüel tartışma ve ekoller.
3. HaftaKültür- Medeniyet ilişkisinin, milli kültür, Türk kültürü olguları etrafında kavramlaştırılması.
4. HaftaKültür-Medeniyeti biçimlendirici faktör olarak coğrafya ve `Coğrafya Millet' örneği olarak Türkler, Türk Coğrafyası; İç Asya'da Türkler; Bozkır Atlıları ve Konar-Göçerlik.Eski Türk: Hunlar, Köktürkler ve ardılları, İnanç sistemi
5. HaftaTürk Kültürünün ortak ve farklı yapısal özelliklerini İki Boy Üzerinden Anlamak: Oğuzlar ve Kıpçaklar
6. HaftaTürk kültürünün Türkiye zamanlı değişme dinamikleri (Selçuklu ve Osmanlı zamanına genel bakış.
7. HaftaAra Sınav
8. HaftaCoğrafya-Kent ve Kültür ilişkisi kurularak Oguzlar: Selçuklu Siyasi Kültür Dairesi; Konya, Sivas, Erzurum, MardinKent ve Kültür ilişkisi kurularak Oğuzlar: Osmanlı Siyasi Kültür Dairesi, Balkan kentleri ve Türk demografik kültürel etkileri
9. HaftaTürkler kültür alıcı, verici, yayıcı bir millet mi?
10. HaftaTürkler: `Merkez' ve `çevre' kavramları etrafında kültür etkileşmesi
11. HaftaOsmanlı bağlamında Türk kültürüne `öteki' olarak bakmak (Emperyal seviyede kültürler arası ilişkilerin dinamik seviye ve boyutları
12. HaftaOsmanlı bağlamında `Öteki'lerin Türklere bakışı (Tebaa Yönetimi ve Tebaa siyasetlerinde `kültür' sorunu boyutları: Toplumsal ve Kültürel değiştirici kimlikler ve kimlik siyasetleri
13. Hafta`Türk olmak' tartışmaları: Türkçüler ve Erken Türk Solu: Milliyet ve Hars-Medeniyet tartışmalarına Türkiye'den, Rusya'dan ve Avrupa'dan bakmak
14. HaftaOsmanlı kültürü ne idi, Osmanlı kültüründe Türk olan ne idi? Türk ulus-devletini kurarken `kültür? tartışmaları: Çatışmacı-Uzlaşmacı anlama araçları nelerdir?
15. HaftaFinal sınavına hazırlık
16. HaftaFinal Sınavı

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl içi çalışmalarıSayısıKatkı Payı %
Devam (a)1010
Laboratuar00
Uygulama00
Alan Çalışması00
Derse Özgü Staj (Varsa) 00
Ödevler10
Sunum10
Projeler00
Seminer00
Ara Sınavlar140
Genel sınav150
Toplam100
Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı050
Yarıyıl Sonu Sınavının Başarı Notuna Katkısı050
Toplam100

AKTS (Öğrenci İş Yükü) Tablosu

Etkinlikler Sayısı Süresi Toplam İş Yükü
Ders Süresi 14 3 42
Laboratuvar 0 0 0
Uygulama000
Derse özgü staj (varsa)000
Alan Çalışması000
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön Çalışma, pekiştirme, vb)1210120
Sunum / Seminer Hazırlama11515
Proje000
Ödevler11010
Ara sınavlara hazırlanma süresi11010
Genel sınava hazırlanma süresi11313
Toplam İş Yükü3061210

Dersin Öğrenme Çıktılarının Program Yeterlilikleri İle İlişkilendirilmesi

D.9. Program YeterlilikleriKatkı Düzeyi*
12345
1. Milli Mücadele, Türkiye Cumhuriyeti tarihi ve Türk Modernleşme süreci ile ilgili olay ve olguları, yapacağı ilişkilendirmelerle geçmiş, bugün ve gelecek bağlamında değerlendirir.X    
2. Türk Modernleşme süreci ile Türkiye Cumhuriyeti tarihinin kaynaklarını, bunların dillerini ve özelliklerini uzmanlık düzeyinde bilir ve değerlendirir, tarihsel olgu ve olaylar ile kaynaklardaki verileri bilimsel teknik ve yöntemlerle çözümler. X   
3. Tarih bilimi, Modern Tarih (Yakın Tarih, Ülke Tarihi, Modern Türkiye Tarihi, 18. yüzyıldan itibaren) araştırma ve inceleme yöntem ve yaklaşımlarına bağlı olarak ilgili temel kavram ve kuramları, tarihin diğer toplumsal bilimlerle ilişkisini, benzerlik ve farklarını uzmanlık düzeyinde kavrar ve açıklar.  X  
4. Dünya ve Avrupa'daki tarihçilik, Türk tarihçiliğinin aşamaları, dünya tarihçiliğindeki yeri, tarih ekolleri ve modern tarih yazımı hakkında bilgi sahibi olur, genel ve milli tarih ekollerinin ürettiği tarihsel bilginin yöntem ve içeriğine eleştirel olarak yaklaşır ve değerlendirir. X    
5. Küresel, bölgesel ve yerel ölçekte, siyasi, toplumsal, ekonomik, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleyerek, bunları tarihsel perspektiften uzmanlık düzeyinde açıklar ve değerlendirir.   X  
6. Birey ve toplum ilişkileri çerçevesinde, bu ikisinin biçimlenmesinde siyasetin etkilerini de dikkate alarak tarihsel süreçte şekillenmiş farklı toplum, kültür ve uygarlıkların bilgilerini uzmanlık düzeyinde edinir, yorumlar ve karşılaştırır.   X 
7. Diğer toplumsal bilim alanlarıyla karmaşık problemlerin çözümüne yönelik olarak ortaklaşa çalışmalar yürütür.   X  
8. Herhangi bir siyasi, toplumsal veya ekonomik sorunun anlaşılması amacıyla proje hazırlar, proje ekibi içinde lider veya ekip üyesi olarak görev alır ve bulguları ileri düzeyde yorumlayarak çözüm geliştirerek proje raporu hazırlar.  X  
9. Tarihle ve diğer beşeri bilimlerle ilgili Türkçe ve yabancı dilde yayımlanmış bilimsel çalışmaları takip edip açıklar ve bildiri, makale gibi çalışmaları hazırlar.   X  
10. Sorgulayıcı ve eleştirel bakış açısı kazanır, başkalarının düşünce ve eylemlerini anlamaya çalışır, özeleştiri yapar, başkalarıyla kolay iletişim kuracak kadar toplumsallaşır, bulguları ve düşüncelerini bilimsel ve ahlakî bir tarzda sunar ve yorumlar.   X 
11. Osmanlı'dan Cumhuriyet'e gerçekleşen reform ve inkılaplara ve bu çerçevede ortaya çıkan demokratik gelişmeler ile Türk tarihinin çeşitli meselelerine tarih disiplininin yanı sıra disiplinler arası yöntemlerle yaklaşma becerisine sahip olur.   X  
12. Türk kültürünün tarih sürecindeki gelişmelerini bilir, bu çerçevede özellikle savaşların sanat üzerine tesiri ile savaş yoluyla savaşların yansımalarını kavrar. X   

*1 En düşük, 2 Düşük, 3 Orta, 4 Yüksek, 5 Çok yüksek